Errehabilitazioa

Txabarri inguruan garapen komunitarioa, kohesio soziala eta bizikidetza bultzatzea helburu duen “Txabarri SestaON bizi” izeneko programa Valentzian aurkeztuko da, hiri-berroneratzearen arloko jardunbide egokiaren adibide gisa. Erakusketa AVSk eta AVS Comunitat Valencianak antolatu dute, Valentziako Generalitateko Bigarren Presidenteordetza eta Etxebizitza eta Arkitektura Bioklimatikoaren Kontseilaritzaren eta Valentziako Eraikuntza Institutuaren laguntzarekin. Hitzordua abenduaren 14an eta 15ean izango da Valentziako hiriburuko MuVIM museoan.

Bi saiotan banatutako jardunaldiak hiru gairi helduko die: Plangintza, kudeaketa, fiskalitatea eta finantzaketa; Hiri-birgaitze eta berroneratze kasu errealen esperientziak; eta Berrikuntza eta ezagutzaren transferentzia. “Txabarri SestaON bizi” programaren erakusketa abenduaren 15ean, osteguna, izango da, Sestao Berriko zuzendari kudeatzaile Luis Carlos Delgadoren eskutik. Sestaoko esperientziarekin batera, beste bi jarduera aurkeztuko dira, horietako bat Valentziako Ontynent herrian urpetutako auzo baten landa berroneratzearekin lotutakoa, eta bestea, Saguntoko auzo batean eginiko esku-hartze integral jasangarria.

Jardunaldia interes handia pizten ari da sektorearekin lotutako eragileen artean, eta orain arte hirurehun pertsonak baino gehiagok eman dute izena aurrez aurreko eta online saioetan parte hartzeko.

Sestaok akordio bat sinatu du Energia Eraginkortasunaren Europako Funtsarekin (EEEF), erakunde horren Laguntza Teknikoko Programan sarbidea izateko. Sestao Berrik energia garbiko irtenbideak ezartzea helburu duen Hiri Adimendunen Foroan gauzatu du akordioa. Esparru horretan, Sestaok mota horretako esperientziak gauzatu ditu hirian Energia Positiboko Blokeak garatzen dituen H2020 +CityxChange proiektuan parte hartuta. Proiektu horien aurkezpenak Energia Eraginkortasunaren Europako Funtsaren interesa piztu du, eta Sestao Laguntza Teknikoko Programan onartzea ahalbidetu du. Horri esker, komunitate energetikoak eta esparru osoan eraginkortasunari lotutako beste gai batzuk garatu ahal izango dira, hala nola eraikinen birgaitze energetikoa, argiteria publikoaren modernizazioa eta ibilgailu elektrikoak kargatzeko estazioen instalazioa, besteak beste.

Energia Eraginkortasunaren Europako Funtsak zeregin horietan parte hartuko du, 200.000 euro inguruko ekarpenarekin, aurreikusitako ekintzen bideragarritasun teknikoa, ekonomikoa eta juridikoa zehazten duten hainbat azterlan finantzatzeko. Halaber, Funtsak Sestao Berriri laguntza teknikoa emango dio lehiaketa publiko berrien Europako deialdietan. Deialdi horiek 2023ko udaberrian irekitzea aurreikusten da, eta 14 milioi euro inguruko inbertsioa ekar dezakete. Aurreikusitako proiektuak gauzatzeak aukera emango lioke Sestaori, kalkulu xumeenen arabera, CO2 isuriak % 2,4 murrizteko, industria-sektoreak egiten dituen ekintzak zenbatu gabe. Kopuru hori Sestaon 650 biztanleko karbono-aztarna erabat neutroaren parekoa izango litzateke.

Eusko Jaurlaritzaren Birgaitze Bulegoaren eta erakunde laguntzailearen eskumenak bere gain hartu ondoren, Sestao Berrik etxebizitzen eta eraikinen birgaitze energetikorako laguntzak izapidetuko ditu, Europako Next Generation funtsetatik eta Espainiako Gobernuaren Berreskuratze, Eraldaketa eta Erresilientzia Planetik datozenak.

Beraz, horrelako obrak egin nahi dituzten jabekideen erkidegoek eta partikularrek Sestao Berriren bulegoetara jo ahal izango dute laguntza-lerroei buruzko informazioa lortzeko eta oso-osorik han bertan izapidetzeko, bestelako joan-etorririk edo kudeaketarik egin beharrik gabe. Lan hori egin ahal izateko, Sestao Berrik bere lantaldea indartu du, bi pertsona kontratatuta, erkidegoei eta partikularrei diru-laguntza horiek kudeatzeko informazioa eta laguntza emateko.

Etxebizitzen birgaitze energetikoa behar nabarmena da Sestaon; izan ere, higiezinen parkea Ezkerraldeko zaharrenetakoa da, eta isolamendu termikoko gabeziak ditu, egoiliarren erosotasunari eta bizi-kalitateari eragiten dietenak.

Laguntza horien hasierako aurrekontua 39,1 milioi eurokoa da -datozen hilabeteetan beste 47,2 milioi euroko konpromisoarekin-, eta kopuru hori Sestaoko Udalak eta Eusko Jaurlaritzako Etxebizitza Sailak birgaitze lanetarako eskaintzen dituzten berezko laguntzei gehitu behar zaie.

Laguntzak hiru ildotan banatzen dira: Etxebizitza-eraikinen energia-eraginkortasuna hobetzeko programa, lortutako energia-aurrezkiaren arabera handitzen diren diru-laguntzekin eta kalteberatasun ekonomikoko egoeran dauden pertsonentzako berariazko laguntzekin; Etxebizitzen eraginkortasun energetikoa hobetzeko programa (berokuntzaren eta hozketaren urteko energia eskaria gutxienez %7 murriztu behar dute, eta %30 berriztagarria ez den oinarrizko kontsumoa); eta Eraikinaren Liburua egiteko eta birgaitzeko proiektu teknikoak idazteko programa.

Informazio gehiago nahi izanez gero, hitzordua eskatu behar da Sestao Berriko Birgaitze Bulegoan, 944 064 460 telefonoan edo helbide elektroniko honetan: https://www.euskadi.eus/web01-citavivi/es/aa14aUIWar/housing/aa14aSolicitud.jsp?lang=es

Joan den ekainaren 29an jardunaldi bat egin zen Asturiasko hiriburuan etxebizitza publikoen sustapenaren eta kudeaketaren egungo testuinguruari buruz. Next Generation funtsen bidez etxebizitza sozialak eta eskuragarriak sustatzea eta birgaitzea jorratu zen, AVS etxebizitzaren eta lurzoruaren kudeatzaile publikoen Espainiako elkarteak antolatutako topaketan. Sestao Berri gonbidatu zuten etxebizitza sozialak sustatzeko eta birgaitzeko esku artean dituen proiektuak bertan azaltzeko. Sestao Berriko gestore Luis Carlos Delgadorekin batera, AVS Valentziako Erkidegoko presidente Antonio Martinezek eta Malagako Etxebizitzako Udal Institutuko gerente José María Cerezok hartu zuten parte bilkuran. Melania Alvarez Asturiasko Printzerriko Eskubide Sozial eta Ongizateko kontseilariak, Ignacio Cuesta Oviedoko alkateordeak eta Javier Martin Garraio, Mugikortasun eta Hiri Agenda Ministerioko Etxebizitzako zuzendari nagusiak inauguratu zuten jardunaldia.

Sestaok hiri-garapen iraunkor integratuaren arloan dituen erronkak eta Sestao Berrik eremu horretan emandako erantzunak azaldu zituen Luis Carlos Delgadok. Hala, plangintza estrategiko eta operatiboa aipatu zuen, honako zutabe hauetan oinarrituta: Espainiako Hiri Agendaren proiektu pilotua; Sestao 2030 Hiri Agenda; alokairu sozial eta eskuragarriaren eta hiri-berroneratze integratuaren tokiko Estrategia; 2021-2023 Etxebizitzaren Plan Zuzentzailearekin eta Etxebizitzaren aldeko Itun Sozialarekin bat etortzea; kudeatzaile publikoen elkartean laguntasuna; Zientzia eta teknologiaren aldeko Innpulso hirien sarean sarrera; Horizon 2020 Txabarri +CityxChange berrikuntzaren proiektu europarra.

Sestao Berriko gerenteak sozietatean kudeaketa eta garapen eredua ere azaldu zuen, hurbileko bulego lana; erakunde izapidetzaile gisa lortutako aitorpena; alokairu eskuragarrirako proiektuak; zeharkako proiektu estrategikoak (Energia Eraginkortasunaren Europako Funtsarekin hitzarmena); auzoen garapen komunitarioa; tokiko energia-komunitateen sorrera; merkataritza eta turismoaren dinamizazioa; eta hiri-berroneratzean ekonomia zirkularra sortzeko proiektuen bultzada. Delgadok azpimarratu zuenez, “lan horri ebaluazio zorrotza eta ekonomikoki justifikatua egiten zaio, eta etxebizitzaren arloko politika publikoen arrakasta eta hiri birgaitzearen eta berroneratzearen arloan gauzatutako jardunbide egokiak baloratzeko aukera ematen du”.

Oviedoko La Reconquista hotela izan da bart AVS 2022 Sarien banaketaren eszenatokia. Etxebizitza eta lurzoruaren kudeatzaile publikoen Espainiako Elkarteak bi urtean behin ematen dituen sariak dira, eta aurten VIII. ediziora iritsi dira. Ekitaldian etxebizitza publikoarekin zerikusia duten hainbat sektoretako ordezkariak izan ziren, baita instituzioetako ordezkariak ere.

Sestao Berrik irabazi zuen sari nagusia “Hiri birgaitze eta biziberritzearen arloko Jarduketa Onena”ren kategorian, Txabarri Sestaon Bizi programari esker. Epaimahaiak honela definitu zuen programa hori: “Jarduketa integral honek herritarren alderdiak eta herritarren parte-hartze aktiboa uztartzen ditu gizarte-kohesioarekin, azpiegiturekin eta eraikuntzarekin, eta ekipamenduarekin eta eraginkortasun energetikoarekin, administrazio guztien inplikazioa lortuta”. Epaimahaiaren arabera, azpimarratzekoa da, halaber, “arlo bakoitzari heltzeko modu berritzailea, gatazkak kudeatzeko zeharkako taldea, hiri-berrikuntzako laborategia eta elkarte-sarea sortuta”. Halaber, “eremu publikoen tratamendurako azpiegiturak ere nabarmentzen dira, elkarbizitza, aisia, merkataritza eta energia-eraginkortasuna sustatzeko, District Heating ezarpenaren bidez”. Azken alderdi horri dagokionez, honako hauek azpimarratzen du: “energia eraginkortasuna oso handia duten etxebizitzak birgaitzea (A), instalazioak erabiltzeko auzokideen prestakuntza eta bizilagunei horien kontsumoa eta kostua denbora errealean ezagutzeko aukera ematen dien sistema ezartzea”. Azkenik, Epaimahaiaren aktak etxebizitzen diseinua eta berresleipena balioesten ditu, “familia bakoitzaren berezitasunak kontuan hartuta; plegu teknikoetako klausula sozio-ingurumenekoak; eta bereziki gizarte-bazterkeriako egoeran dauden pertsonak laneratzen eta sustatzen diharduten enpresekin eta irabazi-asmorik gabeko erakundeekin lankidetzan aritzea”.

Garraio, Mugikortasun eta Hiri Agenda Ministerioko Etxebizitzarako Politika eta Laguntzen zuzendariorde nagusi Anselmo Menéndezek Sestao Berriri eman zion saria, eta Eusko Jaurlaritzako Etxebizitzako Plangintzaren eta Prozesu Eragileen zuzendari Mario Yoldik eta Sestao Berriko zuzendari gerente Luis Carlos Delgadok jaso zuten.

Sestao Berrik hitzarmen bat sinatu du Eusko Jaurlaritzako Lurralde, Plangintza, Etxebizitza eta Garraio Sailarekin, alde batetik, Birgaitze Bulegoaren funtzioak bere gain hartzeko eta, bestetik, Eusko Jaurlaritzaren Erakunde Laguntzaile bihurtzeko. Azken horrek, praktikan, birgaitze-laguntzekin lotutako espedienteak osorik izapidetzea dakar. Baimenari esker, Next Generation susperraldi ekonomikorako Europako funtsak ahalik eta gehien aprobetxatuko dira, eta Sestao Berrik zuzenean izapidetu ahal izango ditu Berreskuratze, Eraldaketa eta Erresilientzia Planeko bizitegi-birgaikuntzarako laguntza-programak (urriaren 5eko 853/2021 Errege Dekretua).

Europako berreskurapen-funtsen helburua covid-19aren pandemiaren ondoren munduko ekonomiak berreraikitzeko prozesuan laguntzea da. Aurreikusitako jarduera-ardatzen artean, eraikuntza parkea birgaitzeko eta hobetzeko jarduketak bultzatzea dago, energiaren eta jasangarritasunaren esparruan eragin nabarmena izanik.

Eusko Jaurlaritzarekin sinatutako akordioaren arabera, Sestao Berrik bere gain hartzen ditu informazio eta aholkularitza funtzioak, Birgaitze Bulego gisa, eta agente eta egoitza bihurtzen da eraikinen eta etxebizitzen bizitegi-birgaikuntzarekin lotutako laguntzen izapidetze integralerako. Laburbilduz, “leihatila bakarra”, laguntza-eskaerak bideratzeko eta osorik izapidetzeko jabekideen erkidegoen, partikularren, enpresen eta, oro har, errehabilitazio-agenteen zerbitzura.

Eusko Jaurlaritzak, Sestaoko Udalak eta Sestao Berrik erakundeen arteko lankidetza-hitzarmena sinatu dute, datozen urteetan Txabarri-El Sol eremuko hiri-berroneratzeko prozesuan egiteke dauden jarduerak bultzatzeko. Jarduketen barruan sartuko dira egoera txarrean dauden etxebizitzak eta higiezinak eraistea, pisu berriak eraikitzea eta zenbait espazio publikoren urbanizazioa hobetzea. Jarduketa horien zenbatekoa 16 milioi eurokoa da, akordioan aurreikusitako inbertsioaren arabera.

Hain zuzen ere, Txabarri kaleko 37, 39, 43, 47, 49 eta 57. zenbakietan eta Los Baños kaleko 49 eta 51. zenbakietan kokatutako zenbait etxebizitza eraikin eraitsiko dituzte. Sestaoko Udala arduratuko da Los Baños kaleko bi eraikinak eraisteaz eta Txabarri kaleko 37, 39, 43 eta 57 atariak eraisteaz. Eusko Jaurlaritzak gauza bera egingo du azken bide horretako 47 eta 49 zenbakiekin. Etxebizitza berriak eraikitzeari dagokionez, Eusko Jaurlaritzak Txabarri kaleko 37, 39, 43, 57 eta 59 zenbakietan eta Los Baños kaleko 49 eta 51 zenbakietan eraikiko ditu. Gainera, Txabarriko 69 zenbakia birgaituko du eta urbanizazio-kostuen % 70 ordainduko du, gainerako % 30a Udalaren kontura izanik. Eraikiko diren eraikin berriek 127 etxebizitza sozial inguru hartuko dituzte, alokairuan eskainiko direnak. Bestalde, Sestao Berri arduratuko da lurzoruak Eusko Jaurlaritzari lagatzeaz, etxebizitzak eraiki ditzan, eta beharrezkoak diren ordezko-bizitokiak kudeatzeaz. Lankidetza-hitzarmenean aurreikusitako jarduketen artean Txabarri-El Soleko zenbait espazio publikoren urbanizazioa hobetzea ere aurreikusten da, besteak beste, Vicente Díez plaza, Karrantza kaleko orubea eta Txabarri kaleko 57tik 61era bitarteko zenbakien atzealdea.

El Sol parkearen birmoldaketa lanak, frontoia estaltzea barne, datozen egunetan hasiko dira eta lau hilabete inguru luzatuko dira. Honako hauek izango dira esku-hartzeak: eremuaren zoladura berria El Sol eta Vicente Díez plazaren arteko pasealeku linealean, argiteria berria, berdeguneen eta hiri-altzarien berrikuntza, eta frontoia estaltzea. Hiri-espazio horiek berreskuratzeari eta berrantolatzeari esker, aisialdirako eta jolas gune hori balioan jarri ahal izango da auzotarrentzat. Gainera, funtzio anitzekoa izango da, Luiskar Delgado Sestao Berriko zuzendari kudeatzaileak azaldu duenez; izan ere, frontoiaren estalkia jartzeak azpiegitura “erabilera anitzeko espazio” bihurtuko du, eta “hainbat jarduera egin ahal izango dira”. Jarduketa horien berri emateko komunikabideen aurrean Sestao Berrik egindako aurkezpen ekitaldian, Josu Bergara Sestaoko alkateak azpimarratu zuen obra horiek oso garrantzitsuak direla udalerriko behealdea berreskuratzeko, “Udalak eta Eusko Jaurlaritzak partekatutako hiri-berroneratzeko estrategia bat” gauzatzen baita bertan. Pedro Jaureguik, Eusko Jaurlaritzako Etxebizitza sailburuordeak bere aldetik, “Txabarri-El Sol bezalako auzo ahulenak berroneratzeko gobernuaren konpromisoa” azpimarratu zuen.

Txabarri-El Sol ARIaren eremuan egingo diren esku-hartzeek ez dira mugatuko aipatutako lanetara, bigarren fase batean jarraituko baitute, azpiegitura komunitario bat hedatuz: auzoko berokuntza edo district heating. Bigarren fase honetan, biomasa-galdara berri bat eta gas naturaleko beste bat instalatuko dira, behar izanez gero erabiltzeko, Txabarri kaleko galdara-gelan. Bertatik, beroa banatzeko bi adar aterako dira: bata, Txabarri kaletik Abenduaren 25 kaleraino, eta bestea, Los Baños kalerantz. Joan den uztailetik, azpiegitura horrek ur beroz eta berokuntzaz hornitzen ditu Txabarriko 249 etxebizitza eta 20 etxabe komertzial. Obra berriek aukera emango dute zerbitzua 189 etxebizitza eta 15 merkataritza-lokaletara zabaltzeko, Los Baños, Txabarri eta Abenduaren 25ean kokatutako 18 ataritan. Hauek ez dira auzoko berokuntza sarean sartuko diren azkenak, beste hainbat ere batuko baitira: Txabarri kaleko 65, 67, 69 eta 73 zenbakiak, zaharberritu ondoren, eta Nikolas Ormaetxea eta Oquillo kalean eraikiko diren etxebizitza berriak.

El Sol parkea birmoldatzeko lanek, frontoiko estalkia jartzeak eta auzoko berogailu sarea zabaltzeak 1,2 milioi euroko aurrekontua dute.