Etxebizitza

Joan den ekainaren 29an jardunaldi bat egin zen Asturiasko hiriburuan etxebizitza publikoen sustapenaren eta kudeaketaren egungo testuinguruari buruz. Next Generation funtsen bidez etxebizitza sozialak eta eskuragarriak sustatzea eta birgaitzea jorratu zen, AVS etxebizitzaren eta lurzoruaren kudeatzaile publikoen Espainiako elkarteak antolatutako topaketan. Sestao Berri gonbidatu zuten etxebizitza sozialak sustatzeko eta birgaitzeko esku artean dituen proiektuak bertan azaltzeko. Sestao Berriko gestore Luis Carlos Delgadorekin batera, AVS Valentziako Erkidegoko presidente Antonio Martinezek eta Malagako Etxebizitzako Udal Institutuko gerente José María Cerezok hartu zuten parte bilkuran. Melania Alvarez Asturiasko Printzerriko Eskubide Sozial eta Ongizateko kontseilariak, Ignacio Cuesta Oviedoko alkateordeak eta Javier Martin Garraio, Mugikortasun eta Hiri Agenda Ministerioko Etxebizitzako zuzendari nagusiak inauguratu zuten jardunaldia.

Sestaok hiri-garapen iraunkor integratuaren arloan dituen erronkak eta Sestao Berrik eremu horretan emandako erantzunak azaldu zituen Luis Carlos Delgadok. Hala, plangintza estrategiko eta operatiboa aipatu zuen, honako zutabe hauetan oinarrituta: Espainiako Hiri Agendaren proiektu pilotua; Sestao 2030 Hiri Agenda; alokairu sozial eta eskuragarriaren eta hiri-berroneratze integratuaren tokiko Estrategia; 2021-2023 Etxebizitzaren Plan Zuzentzailearekin eta Etxebizitzaren aldeko Itun Sozialarekin bat etortzea; kudeatzaile publikoen elkartean laguntasuna; Zientzia eta teknologiaren aldeko Innpulso hirien sarean sarrera; Horizon 2020 Txabarri +CityxChange berrikuntzaren proiektu europarra.

Sestao Berriko gerenteak sozietatean kudeaketa eta garapen eredua ere azaldu zuen, hurbileko bulego lana; erakunde izapidetzaile gisa lortutako aitorpena; alokairu eskuragarrirako proiektuak; zeharkako proiektu estrategikoak (Energia Eraginkortasunaren Europako Funtsarekin hitzarmena); auzoen garapen komunitarioa; tokiko energia-komunitateen sorrera; merkataritza eta turismoaren dinamizazioa; eta hiri-berroneratzean ekonomia zirkularra sortzeko proiektuen bultzada. Delgadok azpimarratu zuenez, “lan horri ebaluazio zorrotza eta ekonomikoki justifikatua egiten zaio, eta etxebizitzaren arloko politika publikoen arrakasta eta hiri birgaitzearen eta berroneratzearen arloan gauzatutako jardunbide egokiak baloratzeko aukera ematen du”.

Oviedoko La Reconquista hotela izan da bart AVS 2022 Sarien banaketaren eszenatokia. Etxebizitza eta lurzoruaren kudeatzaile publikoen Espainiako Elkarteak bi urtean behin ematen dituen sariak dira, eta aurten VIII. ediziora iritsi dira. Ekitaldian etxebizitza publikoarekin zerikusia duten hainbat sektoretako ordezkariak izan ziren, baita instituzioetako ordezkariak ere.

Sestao Berrik irabazi zuen sari nagusia “Hiri birgaitze eta biziberritzearen arloko Jarduketa Onena”ren kategorian, Txabarri Sestaon Bizi programari esker. Epaimahaiak honela definitu zuen programa hori: “Jarduketa integral honek herritarren alderdiak eta herritarren parte-hartze aktiboa uztartzen ditu gizarte-kohesioarekin, azpiegiturekin eta eraikuntzarekin, eta ekipamenduarekin eta eraginkortasun energetikoarekin, administrazio guztien inplikazioa lortuta”. Epaimahaiaren arabera, azpimarratzekoa da, halaber, “arlo bakoitzari heltzeko modu berritzailea, gatazkak kudeatzeko zeharkako taldea, hiri-berrikuntzako laborategia eta elkarte-sarea sortuta”. Halaber, “eremu publikoen tratamendurako azpiegiturak ere nabarmentzen dira, elkarbizitza, aisia, merkataritza eta energia-eraginkortasuna sustatzeko, District Heating ezarpenaren bidez”. Azken alderdi horri dagokionez, honako hauek azpimarratzen du: “energia eraginkortasuna oso handia duten etxebizitzak birgaitzea (A), instalazioak erabiltzeko auzokideen prestakuntza eta bizilagunei horien kontsumoa eta kostua denbora errealean ezagutzeko aukera ematen dien sistema ezartzea”. Azkenik, Epaimahaiaren aktak etxebizitzen diseinua eta berresleipena balioesten ditu, “familia bakoitzaren berezitasunak kontuan hartuta; plegu teknikoetako klausula sozio-ingurumenekoak; eta bereziki gizarte-bazterkeriako egoeran dauden pertsonak laneratzen eta sustatzen diharduten enpresekin eta irabazi-asmorik gabeko erakundeekin lankidetzan aritzea”.

Garraio, Mugikortasun eta Hiri Agenda Ministerioko Etxebizitzarako Politika eta Laguntzen zuzendariorde nagusi Anselmo Menéndezek Sestao Berriri eman zion saria, eta Eusko Jaurlaritzako Etxebizitzako Plangintzaren eta Prozesu Eragileen zuzendari Mario Yoldik eta Sestao Berriko zuzendari gerente Luis Carlos Delgadok jaso zuten.

Sestaoko Udalak kudeaketa-gomendioa egin dio Sestao Berri sozietateari Tokiko Hiri Agenda idazteko. Hau da, 2030era arte udalerriaren garapen iraunkorra sustatzeko ekintzak antolatuko dituen dokumentu estrategikoa, Espainiako Hiri Agendak 2030erako proposatzen dituen helburu eta jarduera-ildoekin bat etorriz. Tokiko Hiri Agendaren helburua Sestaoko ekonomiaren, ingurumenaren eta gizartearen jasangarritasuna bultzatzea da, besteak beste, hiri-berroneratze, klima-aldaketaren aurkako borroka, gizarte-kohesioa, aukera-berdintasuna, ondarearen balioa, trantsizio digitala, mugikortasuna eta turismo jasangarria sustatuz, besteak beste.

Sestao Berrik Tokiko Hiri Agendaren behin betiko ekintza-plana egingo du, eta, horretarako, Barakaldoko Tech Friendly ingeniaritzaren laguntza izango du. Plana herritarren partaidetzarako ekimen batekin hasiko da. Hedapen-ekintzak ere bultzatuko dira; besteak beste, informazio-webgune bat abian jarriko da eta Sestaoko Hiri Behatokia sortuko da, Agenda jarraitu eta ebaluatzeko.

Garraio, Mugikortasun eta Hiri Agenda Ministerioak hautatutako 111 udalerrietako bat da Sestao, Hiri Agendaren Tokiko Ekintza Planaren proiektu pilotua egiteko. Horretarako, 150.000 euroko diru-laguntza bideratu dio Next Generation funts europarretatik.

Sestao Berrik hitzarmen bat sinatu du Eusko Jaurlaritzako Lurralde, Plangintza, Etxebizitza eta Garraio Sailarekin, alde batetik, Birgaitze Bulegoaren funtzioak bere gain hartzeko eta, bestetik, Eusko Jaurlaritzaren Erakunde Laguntzaile bihurtzeko. Azken horrek, praktikan, birgaitze-laguntzekin lotutako espedienteak osorik izapidetzea dakar. Baimenari esker, Next Generation susperraldi ekonomikorako Europako funtsak ahalik eta gehien aprobetxatuko dira, eta Sestao Berrik zuzenean izapidetu ahal izango ditu Berreskuratze, Eraldaketa eta Erresilientzia Planeko bizitegi-birgaikuntzarako laguntza-programak (urriaren 5eko 853/2021 Errege Dekretua).

Europako berreskurapen-funtsen helburua covid-19aren pandemiaren ondoren munduko ekonomiak berreraikitzeko prozesuan laguntzea da. Aurreikusitako jarduera-ardatzen artean, eraikuntza parkea birgaitzeko eta hobetzeko jarduketak bultzatzea dago, energiaren eta jasangarritasunaren esparruan eragin nabarmena izanik.

Eusko Jaurlaritzarekin sinatutako akordioaren arabera, Sestao Berrik bere gain hartzen ditu informazio eta aholkularitza funtzioak, Birgaitze Bulego gisa, eta agente eta egoitza bihurtzen da eraikinen eta etxebizitzen bizitegi-birgaikuntzarekin lotutako laguntzen izapidetze integralerako. Laburbilduz, “leihatila bakarra”, laguntza-eskaerak bideratzeko eta osorik izapidetzeko jabekideen erkidegoen, partikularren, enpresen eta, oro har, errehabilitazio-agenteen zerbitzura.

Energia-eraginkortasuneko irizpide handiekin egindako 231 etxebizitzaren birgaitzea eta 450 etxebizitzatarako biomasatik datorren energia berriztagarriz elikatutako auzoko-berokuntza sistemaren instalazioa goraipatu ditu SOStenibilitate Sarien epaimahaiak Sestao Berri hautatzekoan. Sariok El Correo egunkariak eta BBVAk ematen dituzte eta Sestao Berriri “Energia jasangarriaren eta ez kutsatzailearen” kategoriakoa eman diote. Mugikortasun jasangarria, ibilgailuen eta erregaiaren erabileraren murrizketa, eraginkortasun energetikoa eta energia berriztagarriak sustatzen dituzten ekimenak aintzatesten ditu sariak.
SOStenibilitate Sarien helburua berrikuntza sustatzea eta garapen jasangarriaren balioak partekatzen dituzten enpresa, profesional eta erakundeak aintzatestea da, Basque Country 2030 Agendarekin lerrokatutako ekimenekin.
Sari hauen bigarren edizioa izan da aurtengoa eta hiru kategoriatan banatu dira: Enpresa-berrikuntza jasangarria, Jasangarritasunaren erreferentea eta Energia jasangarria eta ez-kutsatzailea. Aurten Euskadiko 64 enpresa eta erakunde aurkeztu dira sarietara. Aintzatespenak atzo, martxoak 14, banatu ziren Guggenheim Museoan, Bilbon. Sari bakoitzak 5.000 euro eta oroimenezko garaikurra ditu.
SOStenibilitate Saria jaso duten Sestao Berrik sustatutako jarduketek energia-eraginkortasuneko irizpideekin birgaitutako Txabarri-El Sol eremuko 20.000 metro koadro hartzen dituzte, bost eraikinetan banatuta. Esku-hartze horiek Europako Eu-Gugle proiektuaren babesean egin dira, 1,6 milioi euroko diru-laguntza bideratuta. Proiektuaren helburua ia zero energia birgaitzeko eredu bideragarriak lortzea zen, Europa osoan komunitate eta hiri adimendunetan errepika zitezkeenak. Esperientzia Europako sei hiritan gauzatu da, horien artean Sestaon.

AVS Kudeatzaile Publikoek, Euskal Herriko Unibertsitateak, Sestao Berrik eta Sestaoko Udalak antolatutako “Etxebizitza produktiboari begiradak” zikloa gaur amaituko da online saio batekin, aste honetan Bilbon eta Sestaon egindako jardunaldi presentzialen ondoren. Gaur jardunaldion ondorioak aurkeztuko dituzte Ibon Salaberriak, Iñigo Garciak, eta Ander Gortazar, Eze Collantes eta Ula Ururetagoiena errelatoreek, guztiak UPV/EHUko Arkitektura Eskolakoak; Edurne Gonzálezek,UPV/EHUko Arte Ederretako Fakultatekoa; eta Elvira Lopezek eta Luiskar Delgadok, AVSko 3R Taldeko koordinatzaileak.
Jardunaldien itxiera-saioak azken hitzaldi bat izango du, honako hau, hain zuzen ere: “New Bauhaus: erabilgarria ederra egin”, Lluís Comerón CSCAE Espainiako Arkitektoen Elkargoen Kontseilu Goreneko presidenteak,aurkeztuta, itxiera instituzionala egin aurretik. Azken hau, ondorengoen adura izango da: Juanjo Arrizabalaga UPV/EHUko Arkitektura Eskolako dekanoa; Arantza Lauzirikak, UPV/EHUko Arte Ederren Fakultateko dekanoa, eta Enrique Bueso, AVS Espainiako Etxebizitza eta Lurzoru Kudeatzaile Publikoen Elkarteko gerentea.

Lanbidek Sestaon duen ekitaldi-aretoan hasi da gaur goizean “Etxebizitza produktiboari begiradak” zikloko lehen hitzaldia. Javier Puertasek, AVPIOP, Industria Ondare eta Herri Laneko Euskal Elkarteko presidenteak, “Langileen etxebizitza proiektua” izeneko txostena aurkeztu du. Jarraian,Tipi Tailerreko lan prozesuaren aurkezpena programatu da, bigarren txostenaren aurretik. Hau, “Klanean bizitzea” izenburupean, Igor Rezolak, UPV/EHUko Arte Ederretako Fakultateko irakasleak aurkeztuko du.
Arratsalde partez, artista, ikertzailea eta Muturbeltz proiektuaren sortzailea den Laurita Silesek “Baserria sormen-esperientziatik birpentsatzearen” inguruan dituen gogoetak partekatuko ditu, eta Yolanda Jubeto, EHUko Ekonomia eta Enpresa Fakultateko irakasleak, “Bere zereginetatik langileen borrokara: bizitzaren iraunkortasuna erdian” izeneko txostena aurkeztuko du. Arratsaldean, halaber, aire zabaleko herri-zinemari buruzko saio bat egingo da Sestaoko Hiru Kontzejuen Plazan, Itxaso Díaz eta Camilo Torres Zorrillak aurkeztutako Lan Ikus-entzunezko Zinemaldiko filmen sorta batekin. Azkenik, etxeko lanari, etxeko espazioei eta hierarkia espazialei buruzko eztabaida izango da, Bonell Doriga, Bet Capdeferro eta Husos Plataformaren esku-hartzearekin, Ula Iruretagoiena errelatore delarik.

Sestaoko alkateak, Ainhoa Basabek, Alfonso Gomezek, Eusko Jaurlaritzako Etxebizitza Saileko Bizkaiko ordezkariak, Enrique Buesok, AVSko gerenteak eta Luiskar Delgadok, Sestao Berriko zuzendari gerenteak eta AVS Euskadiko presidenteak hasiera eman diote jardunaldien bigarren egunari. Gaurko jardunaldiaren leloa honakoa da: ” Eraikitakoan esku hartzea” eta hasteko, hiru hitzaldi emango dira.Lehena Miguel Baiget Llompart Garraio, Mugikortasun eta Hiri Agenda Ministerioko Lurzoru, Informazio eta Ebaluazioko zuzendariorde nagusiak emango du, eta Europako funtsek birgaitzearen testuinguruan duten egokitasunaz arituko da. Aurkezpen horren ondoren, Tecnalia Research & Innovationeko Patricia Molinak, Urban Planner PhD Lead Researcherk, hiri-birgaitze eta berroneratze integratuko planak eta Hiri Agenda egiteko gida garatuko du. Goizeko hirugarren hitzaldian, Juan Rubiok, Ciudad 3R Behatokiko zuzendariak, birgaitze-politiken jarraipenaz eta ebaluazioaz hitz egingo du.
Aipatutako txostenen aurkezpenaren ondoren, ECODES Ekologia eta Garapena Fundazioko energia eta pertsonak ataleko teknikari den Javier Tobiasek “Inor atzean utzi gabe birgaitzearen aldeko Aliantza” aurkeztuko du.
Birgaitzearen finantzaketa-tresnak mahai-inguru batean jorratuko dira. Mahai-inguru horretan, Alex Saz-Carranzak Europako Inbertsio Bankuaren (EIB) finantzaketa-programak banakatuko ditu; Mario Yoldik, Eusko Jaurlaritzako Lurralde Plangintza, Etxebizitza eta Garraio Saileko Plangintzaren eta Prozesu Eragileen zuzendariak, gauza bera egingo du birgaitzearen finantzaketa publikorako tresnekin; eta, bertan, Jon Ansoleaga, Eraikune eraikuntzako clusterreko zuzendaria, eta Alvaro Martinez, EOS Energy-ko CEO, hurrenez hurren, izango dira.
Bazkaltzeko etenaldiaren aurretik, Luiskar Delgadok eta Elvira Lópezek AVSko 3R Taldearen jarduerak aurkeztuko dituzte. Arratsaldean, Pilar Diazek eta Ángela Peraltak hirian parte hartzeko eta komunikatzeko guneak sortzeko tresnez hitz egingo dute, udalekin, herritarrekin eta beste eragile batzuekin komunikazioa lantzeko. Azkenik, Izaskun Chinchilla, Carlos Gor eta Lys Villalbak, Eze Collantes errelatore dutela, jardunaldiari amaiera emango diote “Auzoak eraberritu. Etxe bat baino zerbait gehiago” gaiarekin.